Waarom je fysieke inspanning niet moet belonen met een terugval

Er wordt wel eens gezegd dat wij wellicht allemaal geboren zijn met onze eigen “activitystat”— een biologisch mechanisme dat onze dagelijkse energieverbruik redelijk constant houdt. Dit idee gaat ervan uit dat de interne activiteitsthermostaat ons, iedere keer als wij vrij zware fysieke inspanningen doen, ertoe zal aanzetten dit te compenseren door onze mate van inactiviteit te verhogen.

Maar bij het idee van de “activitystat” zijn grote vraagtekens gezet. Want als deze interne regulatie van ons energieverbruik geconditioneerd zou zijn, zou dit gedurende ons hele leven zo moeten blijven. Maar dat lijkt niet het geval te zijn.

Onderzoek heeft uitgewezen dat jonge kinderen, maar ook mensen boven de 60, inderdaad de neiging hebben om te compenseren. Zij balanceren hun fysieke inspanningen met inactiviteit, zodat hun energieverbruik dag in dag uit redelijk constant blijft. Maar bij jongvolwassenen wordt deze neerwaartse bijstelling van de activiteit gedurende de rest van de dag niet getriggerd door fysieke inspanningen — zodat zij uiteindelijk meer calorieën verbranden dan normaal.

Zelfs als de activitystat wel bestaat, zijn er ook psychologische factoren die van invloed zijn op onze energiebalans. Zij beïnvloeden niet alleen hoeveel fysieke inspanningen wij verrichten maar ook of wij inderdaad “aanpassingen maken” door het de rest van de dag lekker rustig aan te doen of onszelf met extra eten te belonen.

Wij kunnen de biologische controles die onze voedselinname reguleren, negeren en dat doen wij vaak ook en wij maken bewuste keuzes over hoeveel (of hoe weinig) wij gaan eten. Zo hebben wij ook controle over de hoeveelheid energie die wij dagelijks verbranden. Wij kunnen vastbesloten zijn om regelmatig aan lichaamsbeweging te doen. En er staan ons hulpmiddelen ter beschikking (zoals activiteitenlogboeken, stappentellers en apps voor de smartphone) die ondersteuning bieden bij het bereiken van onze activiteitendoelen en bij het onder controle houden van ons gewicht.

Het helpt ook om goed grip te krijgen op zowel de ‘calorie-inname’ als de ‘calorieverbranding’. De meeste mensen schatten dat zij door het verrichten van fysieke inspanning 2 tot 3 keer meer calorieën verbranden dan dat zij in werkelijkheid doen, en zij onderschatten de calorieën die zij eten ergens tussen de 20 en 40%. Door het zorgvuldig bijhouden van je calorieën, kom je erachter dat een wandeling door het park geen rechtvaardiging is voor het eten van een cheeseburger. Of voor het doen van een dutje.